Hoe krijg je een luisterend oor?

We hebben het allemaal wel eens meegemaakt, dat je een speech of presentatie moet geven voor een publiek dat niet echt op jouw boodschap zit te wachten. Lastig, nog afgezien van het onaangename gevoel om veroordeeld te worden: hoe ga je ze meekrijgen?

Je doel als spreker is om de mensen jouw gezichtspunt laten zien, en vaak liever nog jouw kant op te laten bewegen. Daarbij helpt een sterk betoog, dat je publiek stapje voor stapje door een trechter heentrekt. Maar daarvóór zul je eerst nog iets anders moet doen, namelijk ervoor zorgen dat ze überhaupt naar je willen luisteren. Het publiek gunstig stemmen, zoals de klassieke retorici het al noemden. Hoe doe je dat? Wat kun je zeggen waardoor mensen je (voor nu) hun luisterend oor gunnen?

In mijn ervaring zijn er in ieder geval 3 middelen die je kunt inzetten om je publiek gunstig te stemmen, ofwel sympathie te winnen.

1. Een gedeelde ervaring benoemen; wijzen op een gebeurtenis die je beiden of samen hebt meegemaakt.
2. Een gedeelde waarde benoemen; iets benoemen waarvan je weet dat het voor de mensen in de zaal belangrijk is.
3. Een concreet, welgemeend compliment geven.

Voor Radio 1 zit ik in het panel dat iedere maand de Speech van de Maand mag kiezen (zie hier de volledige uitzending). De maand september leverde een fraaie top 3 op, waarin toevallig de bovenstaande middelen met succes werden ingezet om de sympathie van het publiek te winnen. Hieronder de links naar de filmpjes met een korte uitleg.

1. Een gedeelde ervaring benoemen

Na het overlijden van de Engelse koningin Elizabeth, sprak de gevallen premier Boris Johnson – inmiddels gewoon parlementslid – tijdens een bijenkomst in het Britse Lagerhuis. Ondanks zijn lastige positie wist hij het publiek mee te krijgen door de bescheiden en treffende manier waarop hij Elizabeth beschreef, waarbij hij levendige voorbeelden gaf die iedereen kon herkennen.

2. Een gedeelde waarde benoemen

Tijdens de Algemene Beschouwingen in de Tweede Kamer hield Farid Azarkan van Denk een fel pleidooi tegen de manier waarop Wilders de miljoen moslims in Nederland geregeld in een kwaad daglicht zet. Hij noemde ter inleiding een artikel dat Wilders zelf eerder had gebruikt uit de Telegraaf over de hoogbejaarde Alfredo en Janine die niet meer rond kunnen komen. Azarkan wees er fijntjes op dat deze mensen hulp kregen van niemand minder dan hun islamitische buurvrouw Ines, die van alles voor hen regelt. Een prachtig voorbeeld waarmee hij raakt aan een (ook door de PVV) gedeelde waarde: dat je anderen in nood moet helpen. Het geeft zijn betoog gelaagdheid en slaat alle wapens uit de handen van de PVV, waardoor ze wel moeten luisteren. Niet verwonderlijk oogstte hij na afloop een daverend applaus.

3. Een compliment geven

Secretaris-Generaal Guterres hield een speech bij de Algemene Vergadering van de VN, waar de sfeer door de oorlog in Oekraïne en de machtsstrijd tussen de VS en China beneden peil was: ‘Wat kunnen wij als diplomaten nog voor elkaar krijgen?’ vroegen velen zich af. Tot ieders verrassing liet hij een foto zien van het Oekraïense schip zien dat, dankzij diplomatieke betrekkingen met Rusland en Turkije, graan kon vervoeren naar de Hoorn van Afrika. ‘Some call it a miracle of the sea. In truth it is mutual diplomacy in action.’ Een verkapt compliment aan alle aanwezige diplomaten: jullie doen goed werk. Jullie doen ertoe. Daarna kon je een speld horen vallen.

Hoe ga jij je publiek gunstig stemmen? Denk er eens over na als je een speech of presentatie geeft: kan er een complimentje van af, of iets anders waarmee je oversteekt naar hun leefwereld? Probeer het eens, en je zult zien: het zijn niet alleen maar kritische ogen en oordelende breinen daar in de zaal. Het zijn mensen zoals jij en ik.

Interesse in het verbeteren van jouw presentatievaardigheden? Neem dan hier contact met ons op!