Hoe voorkom je de grootste presentatiefrustratie

Overvolle, onbegrijpelijke slides, het is één van de grootste presentatie-ergernissen. Maar ook een frustratie die vergeten lijkt als we zelf gaan presenteren. Dan grijpen we graag naar PowerPoint en weten we onszelf te overtuigen dat al die informatie op 1 slide nu wel echt noodzakelijk is.

Raar is dit niet. Presenteren is spannend, we zetten daarom naarstig alle steun in die we kunnen krijgen. PowerPoint fungeert zo meer als spiekbrief en bliksemafleider voor de spreker dan als hulpmiddel voor het publiek. Met tegengesteld effect: het publiek raakt gefrustreerd of haakt af, wat de spreekstress alleen maar groter maakt.

Dat kan anders. Zonder PowerPoint volledig overboord te gooien. Want er zijn talloze voorbeelden waarin (een paar) slides je publiek kunnen helpen en je boodschap kunnen verstevigen.

Daarom hier 5 tips om een einde te maken aan de slide frustratie.


1. Definieer je doel


Presenteren gaat over kiezen: wat vertel je wel, en vooral, wat vertel je niet. Maar kiezen is ook eng, want op je keuzes kun je worden afgerekend. Daarom kiezen veel sprekers ervoor om alles te vertellen. Just in case. Spaghetti tegen de muur en kijken wat blijft plakken. En dat zie je terug in de slides: overvol met informatie.

Vraag je daarom af: wat wil ik met dit onderdeel van mijn presentatie bereiken? Wat moet blijven hangen? Kies één doel en onderstreep dat met je slide.

Kijk hier hoe Steve Jobs zijn presentatie-onderdelen onderstreept met beeld en korte teksten.

2. Complex? Maak twee versies

Veel sprekers reduceren zichzelf tot voice over van een informatiememorandum. Maar dan kun je net zo goed het slidedeck per mail sturen en jezelf en je toehoorders veel tijd, stress en frustratie besparen.

Wil je complexe materie overbrengen, maak dan twee PowerPoint versies. Eén uitgeklede versie, met alleen de allerbelangrijkste punten. Dit is de versie die je presenteert en heeft tot doel de urgentie kweken om die tweede versie, het volledige memorandum of adviesrapport, dat je na afloop nastuurt, te gaan bestuderen.

3. Begin er niet aan: oplezen (behalve als je James Veitch heet).

Je herkent het volgende beeld vast: een presentator die met zijn rug naar het publiek staat en de slide voorleest. Je publiek voelt zich al snel buiten spel gezet en haakt af. Bovendien: mensen kunnen sneller lezen dan jij kan praten. Dus als je wilt dat ze de slide lezen, geef ze dan gewoon even de tijd om het te lezen! Er zijn natuurlijk uitzonderingen: James Veitch leest tijdens zijn TED Talk letterlijk al zijn slides voor, maar hoe heerlijk is dit…!

4. Gebruik iconen in plaats van bullet points

Wat denk jij als je een slide ziet vol met bullets? Precies: dat kan wel eens saai worden en heel lang duren. Toch wil je als spreker soms informatie delen via een slide. Hoe los je dat dan op?

Gebruik iconen in plaats van bullets. Je helpt de mensen die visueel denken en je ondersteunt jouw gesproken boodschap met beeld. Tekst en beeld versterken elkaar. Denk aan de ommezwaai die Mark Rutte en Hugo de Jonge maakten halverwege 2021. Ineens werden de basisadviezen voor COVID visueel ondersteund.

Bron APN

5. Grafiek met mate

Grafieken, tabellen en diagrammen kunnen helpen om data te visualiseren in presentaties. Maar het effect wordt veelal tenietgedaan door 3 valkuilen:

  • Meerdere datavisualisaties op 1 slide: in 1 oogopslag moet je punt duidelijk zijn
  • Moeilijk te begrijpen en te lezen datavisualisaties: in 1 oogopslag moet je punt duidelijk zijn
  • Verkeerde schaal: in 1 oogopslag moet je punt duidelijk zijn

Wat goed werkt: teken de grafiek eerst op papier, dat is vaak eenvoudig en begrijpelijk, precies wat je nodig hebt.

Tim Urban moet dat ook hebben gedacht bij de voorbereiding van zijn TED Talk over procrastination (of hij had het maken van zijn slides te lang uitgesteld…):

Kortom, laten we slides maken die jou als spreker laten schitteren en het publiek helpen je verhaal te volgen en het belang ervan in te zien. En soms… kan dat betekenen dat je helemaal geen slides gebruikt bij het geven van een presentatie.

Hulp nodig bij een belangrijke presentatie of wil je leren hoe je alles uit een presentatie haalt? Neem contact op met Janneke:

Dit was de laatste nieuwsbrief voor de zomer. Eind augustus zijn we weer terug.

Tot die tijd: een hele mooie zomer gewenst, of als je er een slide aan zou wijden…