Wat kunnen leiders leren van de toespraak van Rutte?

Wat kunnen leiders leren van de televisietoespraak van Rutte

Ga er maar eens aanstaan. In een periode van crisis en ingrijpende maatregelen heeft Rutte gisteren via verschillende media de Nederlanders toegesproken. Het doel was om de bevolking een hart onder de riem te steken en het kabinetsbeleid te verdedigen.

Vriend en vijand zijn het erover eens dat hij daarin geslaagd is. Bovendien heeft Rutte zichzelf neergezet als een betrokken en capabel leider, die boven de partijen verheven is.

Hoe deed hij dat? En wat kunnen andere managers en leidinggevenden van zijn crisis toespraak leren?

1. Wees oprecht. ‘Want ik heb vanavond geen gemakkelijke boodschap voor u.’ Niet alleen uit zijn tekst, maar ook uit de sobere presentatie kun je als luisteraar opmaken dat het Rutte menens is. Dat hij alles op alles zet om deze Coronacrisis te bestrijden, en mensen in het land door deze periode heen te loodsen.
   
2. Wees overtuigend. ‘De realiteit is dat ook de komende tijd een groot deel van de Nederlandse bevolking besmet zal raken. Dat is wat de deskundigen ons nu vertellen.’ Op allerlei fronten blijkt dat Rutte zich verdiept heeft in het onderwerp. Hij leunt op de deskundigheid van experts en bespreekt 3 scenario’s om de keuzes van het kabinet te verdedigen. Een analytisch pleidooi dat overtuigt.
   
3. Wees betrokken. ‘En ik wil me richten tot de ouderen en de mensen met een zwakke gezondheid. Ik realiseer me dat u grote zorgen hebt.’ Rutte toont dat hij oog heeft voor het individuele leed van mensen, door onder andere zijn medeleven uit te spreken voor de families van de overledenen, ouderen, zwakkeren en ondernemers.
   
4. Wees concreet. ‘Heel veel ondernemers staan met de rug tegen de muur. De mevrouw van het koffietentje op de hoek, de bloemenkweker, de transportondernemer, de zzpér, maar het geldt ook voor nationale iconen zoals de KLM.’ Leiderschap toon je ook door te laten zien dat je tot in de puntjes op de hoogte bent van wat er gebeurt en oog hebt voor (menselijke) details.
   
5. Wees geloofwaardig. ‘Het zal hoe dan ook een moeilijke tijd worden, maar we laten u niet in de steek.’ Rutte is een van de weinige politici die dit met droge ogen kan zeggen, omdat hij van het begin af aan de economie hoog in het vaandel heeft gehouden. Hij gaat terug naar vertrouwd terrein waar hij al resultaten heeft geboekt.
   
   De toespraak van Rutte wordt nu al historisch genoemd. Dat valt met alle onzekerheden die we in het vooruitzicht hebben, nog te bezien. Maar in ieder geval maakt hij door deze crisis een stap van manager naar staatsman.
   
   Veel leiders in Nederland zullen de komende tijd een moeilijke boodschap moeten brengen, aan werknemers, stakeholders en ook hun directe omgeving. Hopelijk zal deze toespraak hen helpen om door hun communicatie vertrouwen te wekken en hun leiderschap te versterken. Dat hebben we hard nodig.
   
   Huib Hudig is presentatiecoach bij Speak to Inspire en auteur van Het Speechboekje. In het verleden schreef hij speeches voor verschillende politici, zoals Piet Hein Donner en Mark Rutte.
   
   Huib is ook geïnterviewd in het radioprogramma De Nieuws BV, waar hij een van de commentatoren is bij de analyse van de speech van Mark Rutte.