Presentatietraining en -coaching

Posts Tagged ‘speechwriting’

“Ik had een kind dat nooit lachte” – De speech die mij afgelopen jaar het meest raakte

Door Rutger Mollee

Als ik na zijn laatste zin mijn blik weer richt op de zaal met trainingsdeelnemers, zie ik keer op keer hetzelfde: doodse stilte, tranen in de ogen. Precies de reactie die ik zelf ook had, toen ik Brandon Boulware’s pleidooi voor het eerst zag.

 

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

 

Het gaat om een verhaal van een Amerikaanse vader die gebruik maakt van zijn inspraakrecht in het parlement van de staat Missouri. Daar lag een wet voor die het transpersonen zou verbieden deel te nemen aan sportcompetities voor vrouwen.

Brandon Boulware roept als vader van vier kinderen, van wie er één transgender, op om deze wet te verwerpen.

Waarom weet deze speech mensen zo te raken? Als presentatiecoach kijk ik dagelijks speeches, maar deze draag ik al maanden met me mee. Reden om ‘m eens te ontleden en te kijken wat we van Boulware kunnen leren.

1. Maak je publiek eerst ontvankelijk voor je boodschap

“You need to settle your audience, you can’t go straight to your message”, vertelt Ed Millibands voormalig speechschrijver Ayesha Hazarika deze week in de podcast How do you write a great political speech? En dat is precies wat Boulware doet. Vakkundig zet hij zichzelf neer als gelijke aan zijn publiek. Door zich te introduceren als “a lifelong Missourian, a husband, a business lawyer, a Christian and the son of a Methodist minister.” Goed volk, hoor je het conservatieve Missourische publiek denken.

Maar ook door de mogelijke vooroordelen jegens transpersonen van zijn publiek niet te veroordelen, maar juist zijn eigen worstelingen met hen te delen: “One thing I often hear when transgender issues are discussed is: ‘I don’t get it’, ‘I don’t understand’. And I would expect that some of you would have said that and I feel the same way. I didn’t get it either. For years I didn’t get it”.

Als publiek laten we opgelucht ons schild zakken: we mogen vinden wat we vinden. En daarmee treden we zijn boodschap met openheid tegemoet.

2. Vertel met het kleine persoonlijke verhaal, het grote verhaal

Vader Boulware beschrijft de dag dat hij terugkomt van kantoor. Hij zet nauwkeurig de scene neer die zich vervolgens voltrekt. Door de details zien we het voor ons; even zijn we met hem, daar in zijn voortuin. Hij verzilvert het gevoel van verbinding door direct daarna te delen wat dit tafereel voor hem betekend heeft. “It was then that it hit me. My daughter was equating being good with being someone else. I was teaching her to deny who she is. As a parent, the one thing we cannot do, is silence our child’s spirit. So, on that day, my wife and I stopped silencing our child’s spirit.”

3. Leiderschap, authenticiteit en verbinding

We hebben het al vaker op deze plek genoemd: een memorabele spreker neemt zijn toehoorders op sleeptouw, laat iets van zichzelf zien en heeft oog voor zijn publiek. Boulware scoort hoog op al deze facetten. We zagen al hoe hij zich verplaatst in de behoeften van zijn publiek, wat een gevoel van verbinding oproept. Maar hij blijft ook trouw aan zichzelf: hij deelt zijn worstelingen, verdriet, fouten en inzichten zonder opsmuk. Hij laat zijn publiek dichtbij komen en een kijkje nemen in zijn ziel. Dit soort gevoelens zijn universeel, we kennen ze allemaal bij tijd en wijle. Sprekers die ze durven te delen stijgen in onze achting, omdat we kwetsbaarheid waarderen.

Dan leiderschap. In het begin zijn zijn zenuwen zeker zichtbaar. Hij schuift op zijn stoel, friemelt met zijn vingers, praat snel, zijn stem heeft een klein bibbertje. Maar op het moment dat hij zijn diepe overtuiging deelt, verandert zijn houding en toon (vanaf 2.07 min). Lijkt hij eerst bij de gratie van zijn publiek te spreken, hier draaien de rollen om, en wijst hij zijn publiek vol vuur op het belang van zijn ervaringen.

In deze speech licht hij ook zijn keus toe om uiteindelijk mee te gaan in wat “teachers, therapists and other experts” hem al jaren voorhielden. Dat hij een dochter had “who did not smile”, gaf de doorslag. Op de dag dat zijn vrouw en hij besloten de regels voor hun dochter los te laten zagen ze onmiddellijk een totale transformatie. Nu heeft hij “a confident, a smiling, a happy daughter”. De reis van de held -zoals we dit soort verhalen vaak noemen- komt hiermee ten einde. De beproevingen zijn voorbij. Vader en dochter hebben hun bestemming bereikt.

En die wet? Die kwam er niet. De Gouverneur van Missouri heeft hem gevetood.

 

 

 

Wat we kunnen leren van de beroemdste improvisatie aller tijden

Op 28 augustus 1963 speecht Martin Luther King jr. zich definitief de geschiedenisboeken in. Maar het had weinig gescheeld of zijn legendarische “I Have a Dream” toespraak was nooit uitgesproken.

Tell ‘m about the dream, Martin!

Na een mars door Washington verzamelen ruim 250.000 mensen zich op de National Mall, miljoenen kijken vanuit hun huiskamers mee. Als de laatste van tien sprekers is het aan dr. King om The March on Washington for Jobs and Freedom met een knaller af te sluiten. Weken had hij geschaafd aan zijn verhaal. Zoals hij elke speech minutieus voorbereidde. Vanaf de trappen van het Lincoln Memorial begint hij: “I am happy to join with you today in what will go down in history as the greatest demonstration for freedom in the history of our nation.”

Maar de speech pakt maar matig. Het vuur lijkt te missen. Er wordt geklapt, sporadisch gejuicht, maar de vlam wil niet in de pan. En King weet dat ook het laatste deel van zijn speech het verschil niet gaat maken. De verlossing komt na zo’n 11 minuten, als zangeres Mahalia Jackson hem toeroept: “Tell ‘m about the Dream, Martin!”. Vanaf dat moment begint King te improviseren. Uit het hoofd reciteert hij zijn Dream verhaal, een stuk dat hij eerder in preken had verwerkt. En ’the rest is history’.
(Bronnen o.a.: Cautionary Tales, afl. Martin Luther King Jr, the Jewelry Genius, and the Art of Public Speaking)

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

Intellect en instinct

Wat maakt dat King op één van de belangrijkste momenten in zijn leven zoveel risico durft te nemen? En dat het zo fenomenaal uitpakt? Samenspel tussen intellect en instinct, stelt een van hedendaagse meest invloedrijke en veel geprezen Amerikaanse prekers Bishop T.D. Jakes. Oftewel, minutieuze voorbereiding en vervolgens op het moment zelf aanvoelen wanneer je ervan af moet wijken (Bron: The Tony Robbins Podcast afl. The Mic is Mightier than the Sword).

Klinkt mooi, maar ga er maar aanstaan: ten overstaan van de wereld besluiten een potje te gaan freestylen. Er zijn weinigen die een briljante alternatieve tekst paraat zouden hebben en nog minder die het risico zouden durven nemen. Maar King’s echte grootsheid ligt in het feit dat hij op zo’n zenuwslopend moment nog steeds zijn publiek aanvoelt. Dat zijn instinct nog “werkt”.

Breuk tussen spreker en publiek

Een menigte toespreken is stressvol, laat staan 250.000 man. Op zo’n moment zoeken we toch snel onze toevlucht in overlevingsstrategieën. We maken onszelf klein of blazen onszelf juist op, laten niets aan het toeval over en lezen de tekst (uit het hoofd) woord voor woord op, we gaan pleasen in de hoop in de gratie te raken bij het publiek of keren volledig in onszelf.

In extremo zorgt elk van dit soort overlevingsstrategieën voor een breuk tussen spreker en publiek. En als de band verbroken is, is het lastig voelen wat het publiek in dat moment nodig heeft.

Speak’s vijf Patronen

Door de jaren heen hebben we met Speak to Inspire gezien dat veel van dit soort overlevingsstrategieën zijn terug te voeren op (een mix van) vijf Patronen.

  1. De Gever/nemer: een goede entertainer, die z’n publiek aanvoelt, maar veelal wat lager scoort op authenticiteit en soms op leiderschap.
  2. De Perfectionist: bereidt alles tot in de puntjes voor, wat ten koste kan gaan van de verbinding en soms authenticiteit.
  3. De Strijder: heeft weinig problemen de troepen vanaf het podium aan te vuren, maar is erg op zichzelf gericht en scoort daarmee lager op verbinding en soms op authenticiteit.
  4. De Visionair: aan ideeën en vergezichten geen gebrek, maar niet altijd in verbinding met het publiek, sommigen kunnen ook op leiderschap wat lager scoren.
  5. De Drager: zet de ander centraal, waardoor het publiek zich gezien voelt, tegelijkertijd kan de focus op het publiek ten koste gaan van leiderschap en soms van authenticiteit.

Voor voorbeelden, doe de quiz in het 3de item van de nieuwsbrief of klik hier.

Hoe je in de spotlight dan toch het publiek kunt inspireren met jouw eigen speech, presentatie of droom? Door juist dat te doen, waar je overlevingsstrategie je voor wil behoeden. Afhankelijk van de strategie betekent dat meer “Leiderschap tonen” (ruimte innemen, staan voor je zaak), “Jezelf laten zien” (je kwetsbaar tonen en geen rol spelen) en/of “Verbinding aangaan” (voelen wat je zegt en contact maken met het publiek).

Meer weten? Neem dan contact op met Janneke (janneke@speaktoinspire.nl), ze vertelt je graag meer!

Joe Biden, de eerste president van de USA die stottert; en dus?

Joe Biden stottert. En zeker, hij is er door tegenstanders om belachelijk gemaakt. FOX News zette zelfs wat stotterfragmenten achter elkaar om hem een seniele oude man te laten lijken. Maar hij heeft laten zien dat je ook met hier en daar een hapering president van Amerika kunt worden.

Verfrissend, een spreker op het hoogste niveau die niet voldoet aan het perfecte plaatje. Biden is daarmee een rolmodel voor velen, eerder gerepresenteerd door Brayden Harrington, het jongetje dat de natie toesprak op de Democatische Conventie.

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

Persoonlijk hoop ik dat sprekers hun eventuele oneffenheden hierdoor meer gaan omarmen. Zo’n 20 jaar ben ik nu dagvoorzitter en 10 jaar presentatiecoach, en ik zie hoe vrijwel iedereen op het podium zijn onvolkomenheden probeert weg te poetsen. En begrijpelijk. Spreken in het openbaar is spannend. Het prijkt in vrijwel elke top 10 van grootste angsten. De natuurlijke neiging is proberen het publiek elke mogelijke reden voor kritiek te ontnemen.

Maar het resultaat is te vaak eenheidsworst. Terwijl we allemaal weten dat, wil een spreker inspireren, hij iets van zichzelf moet laten zien.

Eerder toonde Brené Brown de kracht van kwetsbaarheid door het aan haar publiek voor te leven.

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

In Nederland deed Erben Wennemars in oktober 2020 bij Jinek op een andere manier hetzelfde. In een item over stotteren zei hij: “Ik had stottertraining maar koos ervoor om te blijven wie ik ben”. Bekijk het item hier.

Joe Biden heeft zijn stotter vrijwel onder controle. Maar soms lijkt hij zich in zijn speeches zo te moeten concentreren dat hij de binding met zijn boodschap en publiek verliest. Liever zien we op die momenten iets minder poetswerk en meer hemzelf. Het zou zijn boodschap nog krachtiger maken. En mensen inspireren om hun eigen oneffenheden meer te laten zien.

De speech van de maand (februari 2020)

De Speech van de Maand gaat deze keer naar… Joaquin Phoenix!

Voor de speech die hij hield na zijn Oscar voor beste hoofdrol in Joker. Een rijk verhaal – eigenlijk een politiek verhaal – waarin hij pleit voor een betere wereld waarin mensen niet hun eigen maar gemeenschappelijke doelen nastreven.

Niet echt wat je verwacht bij een Oscar uitreiking. Wat de speech extra bijzonder maakt is dat hij zeer persoonlijk wordt, toegeeft dat hij een lastige man is en dankbaar voor alle tweede kansen die hij heeft gekregen.

Tot slot citeert hij zijn broer, de legendarische, jong overleden River Phoenix (waar hij nooit over spreekt) in een finale quote: “Run to the rescue with love, and peace will follow.”

Mooi!

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

Meer je zelf leren een inspirerende spreker te worden? Lees dan hier meer over onze training Inspirerend Presenteren.

Ieder goed verhaal heeft een dip

Ieder goed verhaal heeft een dip.

Een waarheid als een koe, die schrijver Kurt Vonnegut in dit filmpje op onnavolgbare wijze bij de horens vat.

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

 

 

Waai niet met alle winden mee

Een bron van ergernis is vaak ook die van vertier. Zo ook vergaderen.

Jiskefet slaat in deze sketch de spijker op z’n kop!

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

 

The best gift is time spent with you…

Verhalen vertellen is de beste manier om te communiceren, mensen zijn er gek op. Zie hier de reclame van Edeka, het grootste netwerk van supermarkten in Duitsland. 

Mierzoet misschien, maar hij sloeg in als een bom.

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

Maak in drie stappen een klassieker van je kerstspeech

Traditiegetrouw blikken we met kerst en nieuwjaar terug en vooruit. Trekken we lessen uit wat is geweest en stellen we doelen voor wat komen gaat. Maar hoe kom je tot die kerstwaardige speech? Hoe zorg je dat je verhaal niet alleen maar aardig is, maar mensen inspireert en ze iets wezenlijks meegeeft?

Maak je geen zorgen! Want je hoeft het wiel niet opnieuw uit te vinden, je hoeft er alleen een persoonlijke draai aan te geven. Al duizenden jaren spelen verhalenvertellers leentjebuur bij hun voorgangers. Van de Ilias tot Lord of the Rings, van Hamlet tot Dumb and Dumber; ze draaien allemaal om tijdloze thema’s. Die thema’s kun je gebruiken om van je speech een klassieker te maken.

Met thema’s zeg je meer

Thema’s zijn tijdloos en geven een verhaal een diepere betekenis. Ze plaatsen wat je zegt in een breder perspectief en roepen associaties op bij je publiek. Daardoor kun je met je verhaal meer zeggen dan wat je vertelt.

Neem een film als The Lion King. We kijken naar een klein leeuwtje dat zijn vader verliest, op de vlucht slaat, terugkomt, de confrontatie aangaat met zijn oom en als winnaar uit de bus komt. Maar we herkennen het gevecht met jezelf en je verleden, de zoektocht naar je kracht en potentieel, de strijd tussen goed en kwaad. De film ademt thema’s, zonder die expliciet te maken: rechtvaardigheid, volwassen worden, vriendschap.

De drie stappen

Voor je kerst of nieuwjaarspeech kun je hetzelfde principe toepassen. Volg deze drie stappen om je eigen klassieker te maken.

Stap 1: Bedenk welke boodschap je wil meegeven aan je publiek

Wat wil je meegeven aan je mensen? Vaak gaat het hier om een concrete oproep. Wat wil je dat ze gaan doen of laten? Bijvoorbeeld, communiceer meer met je collega’s in andere teams. Of: we gaan binnen één jaar volledig CO2 neutraal zijn.

Stap 2: Kies een breder thema dat past bij deze boodschap

Wat gebeurt er als de oproep wordt ingelost of juist niet? En wat kunnen redenen zijn waarom mensen wel of niet gaan meewerken? Door jezelf te bevragen wat er achter je boodschap schuilgaat, kun je achterhalen welke thema’s erbij horen. Zo kan communiceren met collega’s gaan over een breder thema: samenwerking. Of kan de wens om CO2 neutraal te worden gaan over verantwoordelijkheidsgevoel of kansen zien in uitdagingen.

De lijst met tijdloze thema’s is eindeloos. Wij sorteerden er drie om als voorbeeld te dienen, voorzien van bekende verhalen en films waarin ze duidelijk verwerkt zitten.

1. Nieuwsgierigheid

“Stay hungry, stay foolish”, zei Steve Jobs al. Door nieuwsgierig te zijn komen we uit onze “bubble”, krijgen we nieuwe inzichten en vinden we nieuwe wegen. Een thema dat goed kan aansluiten bij een boodschap over innovatie.

Verhalen over nieuwsgierigheid: Raiders of the Lost Arc, Into the Wilde, Alice in Wonderland

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

2. Doorzettingsvermogen

Wil je iets bereiken, is het essentieel dat je het bijltje er niet bij de eerste de beste tegenslag bij neer gooit. Na regen komt zonneschijn, is de belofte. Zeker omdat prestaties die tegen alle verwachtingen in zijn geleverd, vaak de meest heroïsche zijn. Een thema dat goed in tijden van reorganisatie dienst kan doen.

Verhalen over doorzettingsvermogen: Rocky, het Kruisingsverhaal, Life of Pi

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

3. Wedergeboorte

In de strijd tegen innerlijke demonen en externe obstakels komen we onszelf tegen. We leren van deze ervaringen en ze veranderen ons. We komen tot inkeer en passen ons aan de realiteit aan.

Een thema dat bijvoorbeeld past bij een boodschap over de lean werkmethode of “pivotting”.

Verhalen over wedergeboorte: Beauty and the Beast, A Christmas Carol, Superman

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

 

Heb je een thema gekozen, laat je inspireren door een verhaal dat daarbij past.

Dan is het tijd voor de laatste stap.

Stap 3: Vind een persoonlijk verhaal bij je thema

Hier maak je de vertaalslag van je thema naar een eigen verhaal. Die passende anekdote vind je zo:.

1. Zijn er verhalen die je vaker vertelt die je aan je thema kunt linken?

2. Of anders: wanneer kwam je tot een inzicht, deed je een verrassende ontdekking of beleefde je een heftige emotie (blij, boos, bang, bedroefd)?

3. Waarom is deze situatie blijven hangen? Wat maakt het voor jou belangrijk of memorabel?

4. Zijn er details waarmee je het verhaal levendig kunt maken en drama kunt geven?

5. En bedenk: je mag de ontknoping best wat aandikken of een beetje in de juiste richting draaien.

Nog even uitschrijven, de brug maken naar boodschap en je hebt geheid een klassieker van een speech in handen!

Download het invulstappenplan hier.

Ben je geïntrigeerd geraakt en wil je dat een van onze coaches je helpt bij de voorbereiding van jouw Kerst- of Nieuwjaarsspeechmeer, klik dan hier.

Framen, zo doe je dat!

“U draait en u bent niet eerlijk”. Het is de polderversie van “framing” waarmee Balkende Wouter Bos in de hoek zette tijdens een verkiezingsdebat in 2006. Een truc die het CDA-team waarschijnlijk had afgekeken van team Bush; zij zetten twee jaar eerder een beeld neer van John Kerry die letterlijk met alle winden mee zou waaien.

Andere Nederlandse voorbeelden: “de kopvoddentaks”, “de hardwerkende Nederlander”, “graaiers” en de hypotheekrenteaftrek als “villasubsidie”.

Met de Amerikaanse Congres verkiezingen en Sinterklaasgedichten voor de deur, tijd om dit retorische fenomeen onder de loep te nemen. Wat is framing? En belangrijker, hoe kun je het zelf inzetten?

Waaraan moet framing voldoen?

Framing gaat over beeldvorming. Je probeert een emotionele lading te geven aan een onderwerp, en zo een positief of negatief gevoel bij mensen op te roepen.

·        Een frame ‘plakt’. De associatie is niet zomaar tenietgedaan.

·        Een frame werkt tussen de regels door. Mensen zijn zich vaak niet bewust van frames.

·        Een frame creëert samenhang en betekenis. Het biedt als het ware een narratief (is verhalend).

De framing doe-het-zelf kit

Hoe je dit toepast? Houd deze drie zaken in de gaten.

1.     Framing gebruikt klassieke rolverdelingen.

In zo’n beetje ieder verhaal zit de ‘dramatische driehoek’: een held, een schurk en een slachtoffer. Het schurken-frame wordt het meest gekozen. Maar sta je positief tegenover een onderwerp of persoon, positioneer die als slachtoffer of de held. Daar ligt de sympathie.

Hier trekt Wilders alle registers open en zet het kabinet neer als schurk, de hardwerkende Nederlander als slachtoffer en de PVV als reddende engel.

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

 

2.     Vervul de rol van regisseur.

Bepaal je het frame, dan heb je de controle. Die controle houd je makkelijker, als je jouw frame weet te verpakken in de ideologische termen van je tegenstander. Zo pakte Asscher de regie succesvol over toen hij Rutte’s “uitgestoken hand” omboog naar “de hand in zakken van gewone Nederlanders, en te vinden onder het champagnedienblad op de Zuidas”.

Trump deed hetzelfde: hij eigende zich het frame “fake news” toe door de media te beschuldigen van datgene waar ze hem mee in verband brachten.

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

 

3.     Don’t think of an elephant.

Word je gevraagd niet aan een olifant te denken, denk je direct aan een… Precies. Dus als iemand anders de regisseursrol al gepakt heeft en een negatief beeld van jou geschetst heeft, laat je dan nooit verleiden om in dat frame te stappen. Zoals bijvoorbeeld Richard Nixon deed tijdens zijn Watergate-verdediging, toen hij zei: “I am not a crook”. De woorden crook en Nixon waren daardoor voor altijd aan elkaar verbonden.

Ook Brett Kavanaugh ging iets te enthousiast op het orgel over zijn liefde voor bier, waarmee hij zijn frame als zuipschuit bevestigde.

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

 

Ben je geïntrigeerd geraakt en wil je meer leren over framen en andere speechwriting technieken, kijk dan eens naar onze training Speechwriting .

Een shit frame

Soms is een woord zo vaak gebruikt om iets te framen, dat het niet meer duidelijk is wat het eigenlijk betekent. Neem de vele betekenissen van het woord ‘shit’.

De Finse stand-up comedian Ismo Leikola legt dit in deze video op een geestige manier uit:

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze