speech training Archieven - Speak to Inspire

Wat maakt een goede speech? Daar valt veel over te zeggen, maar één ding is in mijn optiek onontbeerlijk: originaliteit. Herkenning oproepen bij je publiek is belangrijk, maar een speech wordt bijzonder als er een unieke of dieppersoonlijke invalshoek in zit. Waardoor we als publiek iets nieuws horen en een glimp opvangen van de persoon achter de spreker. Tegelijkertijd maakt deze persoonlijke binding het voor de spreker makkelijker om zichzelf te laten zien en het verhaal met overtuiging te brengen. Of, zoals de Amerikanen het noemen: to own your speech.

Met het Speech van de Maand-panel van Radio 1’s Nieuws BV bespraken we eind december de beste speeches van 2021. Samen kwamen we tot een top 3, met Pieter Omtzigt’s gloedvolle betoog in de Tweede Kamer tijdens het Toeslagenaffaire-debat op nummer 1.

Maar hier wil ik graag mijn persoonlijke drie favorieten met je delen; allemaal speeches met originaliteit, elk op een andere manier ingevuld.

3. Humberto Tan met zijn felle en impactvolle statement over Thierry Baudet: persoonlijk en uitgesproken

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

Thierry Baudet had bij een toespraak gezegd dat de kans op AIDS nagenoeg nul is voor ‘heteroseksuele blanke mannen’. Een onwaarheid, want AIDS vormt wel degelijk nog steeds een gevaar voor iedereen, zie de cijfers van het Aidsfonds.

Wat Tans monoloog zo sterk maakte, was in de eerste plaats de uitstekende structuur. Hij komt meteen to the point, en veegt de leugens van tafel. Daarnaast maakt hij het persoonlijk door te verwijzen naar zijn eigen broer en die van Mark Rutte, die aan de ziekte overleden zijn. Maar vooral durft hij te benoemen wat hier werkelijk gebeurt: “Baudet vindt ’t nodig om AIDS-leed te bagatelliseren en te overgieten met een racistisch homofoob sausje.” Een belangrijke boodschap, die gehoord moet worden. Want via social media kanalen worden steeds meer leugens verspreid, over de Amerikaanse verkiezingen, over corona, over de holocaust. Daarom is het noodzakelijk dat mensen zich uitspreken. Niet alleen politici, maar ook mensen van wie je het misschien niet verwacht, zoals een presentator op RTL.

2. André van Duin op de Dam bij Dodenherdenking: verrassend

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

Mooi om de opgewonden clown uit mijn jeugd hier een ingetogen verhaal te zien houden. Alleen dat al zorgt voor verrassing. Maar ook het verhaal zelf heeft een paar (zeker voor die plek) unieke elementen. Zoals zijn persoonlijke binding met het Homomonument, die hij inkleurt met rake beelden: ‘Drie grote roze driehoeken op de grond, vormen het symbool van discriminatie en vernedering. Er liggen daar altijd bloemen, het hele jaar door.’ Verfrissend is de dankbaarheid die hij uitspreekt over alles dat we hebben, in plaats van het eeuwige beschuldigen en vingerwijzen. En het sterke contrast en beeld ineen is een mooie, afsluitende vondst: ‘Vrij met de oorlog als het negatief, van de kleurenfoto van de vrede.’

1. Mia Mottley, de President van Barbados, tijdens de Klimaatconferentie in Glasgow: diepgevoelde noodzaak

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

Er waren vele sprekers tijdens de Klimaatconferentie in Glasgow, maar geen van die verhalen raakten echt. Totdat Mia Mottley het podium besteeg. Met een charisma gehouwen uit diepe noodzaak en ijzersterk retorisch vernuft vecht ze als een leeuwin voor haar land en alle mensen die slachtoffer dreigen te worden van de opwarming van de aarde. “For those who have eyes to see, for those who have ears to listen, for those who have a hart to feel: 1.5 is what we need to survive. Two degrees, yes SG, is a death sentence for the people of Antigua and Barbuda, […] and yes, for the people of Samoa and Barbados.” Het beste vond ik de originele take die ze maakte door een vergelijking te trekken met het Coronabeleid (‘Code Red!’) en het vele geld dat daaraan uitgegeven is. Als al dat geld was besteed om de energietransitie te bevorderen, zou de wereld er veel beter voor staan.

Mocht je zelf een belangrijke presentatie in de planning hebben staan en daarbij hulp kunnen gebruiken, neem dan contact met ons op.

Drie geheimen van een inspirerende eindejaarsspeech

Het blijft een magisch moment, de seconden tussen het tikken op het glas en de aanhef van de speech. De belofte nog volledig intact. Het publiek vol verwachting wat er komen gaat. De spreker nog in het duister hoe zijn of haar woorden gaan vallen. Kortom, alles kan nog gebeuren.

En we mogen weer, want de kerst- en nieuwjaarsspeeches staan weer voor de deur. Maar hoe zorg je dat je die belofte inlost?

Als mannetje van 14, 15 jaar vond ik speechen machtig. Met de bravoure en naïviteit van een puber vertrouwde ik erop dat het verhaal op het moment zelf wel zou ontstaan. En dat gebeurde vaak ook. Althans, de lat die je publiek op die leeftijd voor je legt, is zo laag, dat het makkelijk scoren is. Een winnend concept dat in de jaren daarna steeds meer verliezers kende. De onvoorbereide speech op mijn vaders 60^ste die met wat gesputter en gemurmel strandde. Het halfbakken idee waarmee ik op haar feest mijn zus toesprak en de feestgangers in vertwijfeling achterliet. De ingeving die nooit kwam, en een vriend opzadelde met een verhaal zonder draad of clou.

Denken dat het wel goed komt bleek in de grotemensenwereld zelden een goed idee. Net als de “beetje moed indrinken” strategie. Nee, ook voor een goede dinner- of andere feestspeech geldt: voorbereiding, voorbereiding, voorbereiding.

Daarom, voor iedereen die de komende weken tegen het glas wil of moet tikken, hier 3 geheimen om de belofte in te lossen en ze op de banken te krijgen.

1. Zorg voor een heldere structuur

Als publiek hebben we behoefte aan houvast en samenhang. Te vaak kabbelen speeches voort, zonder spanningsboog. Een duidelijke structuur als vertrekpunt nemen, doet al wonderen. Gebruik voor de feestrede bijvoorbeeld:

Verrassing (grap/verhaal/vraag aan publiek)
Terugblik (wat is er gebeurd?)
Analyse (welke conclusies kunnen we daaruit trekken?)
Vooruitblik (waar gaat het naartoe?)
Afsluiting (kernboodschap/wens)

Hoe dit er in praktijk uit kan zien? Matthew McConaughey doet het ons voor:

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

Speciaal voor onze nieuwsbrieflezers hebben we dit schema op een handzaam kaartje gezet. Print hem uit, schrijf hem vol en steel de show!

2. Maak je publiek de held

We kennen allemaal de speeches waarin iemand vooral zichzelf op het schild hijst. Als publiek worden we daar onrustig of zelfs geïrriteerd van. Mede omdat de spreker ons niet voorziet in die universele basisbehoefte: je gezien voelen. Dat wil niet zeggen dat je geen persoonlijk verhaal kunt vertellen. Sterker, dat kan heel goed werken. Zolang je maar de brug slaat naar je publiek en ze betrekt in je verhaal. Door aan je anekdote een voor je publiek herkenbare waarheid te koppelen maak je hen de held van jouw speech.

Oprah Winfrey geeft hier een prachtig voorbeeld:

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

3. Pak je moment

Dan is het moment daar, je hebt je goed voorbereid, je tikt tegen het glas. Maar, ineens maakt onzekerheid zich van je meester: “Zit iedereen hier wel op te wachten?”, “Past mijn anekdote wel bij dit moment”, “Is ie niet te cheesy?”, enzovoort. Stemmetjes die je uit je evenwicht halen en je performance beïnvloeden. Bedenk dan: je publiek wil dat je slaagt. Ze willen inspiratie en entertainment en een spreker die staat voor z’n zaak.

Dus mocht “de Monica” in je wakker worden, laat deze woorden van mijn 2-jarige dochter je inspireren: “Als je staat, dan sta je”. Oftewel, recht je rug, pak uit en maak er een feestje van.

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

Denk je na het lezen van deze tips: Klinkt goed, maar ik heb nog wat hulp nodig?
Meld je dan hier aan voor ons GRATIS webinar ‘Een inspirerende Kerst- of Nieuwjaarsspeech, zo doe je dat‘.

Mochten we je daar niet treffen, wenst Speak to Inspire je alvast een mooie kerst en een inspirerend nieuwjaar.

Wat we kunnen leren van de beroemdste improvisatie aller tijden

Op 28 augustus 1963 speecht Martin Luther King jr. zich definitief de geschiedenisboeken in. Maar het had weinig gescheeld of zijn legendarische “I Have a Dream” toespraak was nooit uitgesproken.

Tell ‘m about the dream, Martin!

Na een mars door Washington verzamelen ruim 250.000 mensen zich op de National Mall, miljoenen kijken vanuit hun huiskamers mee. Als de laatste van tien sprekers is het aan dr. King om The March on Washington for Jobs and Freedom met een knaller af te sluiten. Weken had hij geschaafd aan zijn verhaal. Zoals hij elke speech minutieus voorbereidde. Vanaf de trappen van het Lincoln Memorial begint hij: “I am happy to join with you today in what will go down in history as the greatest demonstration for freedom in the history of our nation.”

Maar de speech pakt maar matig. Het vuur lijkt te missen. Er wordt geklapt, sporadisch gejuicht, maar de vlam wil niet in de pan. En King weet dat ook het laatste deel van zijn speech het verschil niet gaat maken. De verlossing komt na zo’n 11 minuten, als zangeres Mahalia Jackson hem toeroept: “Tell ‘m about the Dream, Martin!”. Vanaf dat moment begint King te improviseren. Uit het hoofd reciteert hij zijn Dream verhaal, een stuk dat hij eerder in preken had verwerkt. En ’the rest is history’.
(Bronnen o.a.: Cautionary Tales, afl. Martin Luther King Jr, the Jewelry Genius, and the Art of Public Speaking)

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

Intellect en instinct

Wat maakt dat King op één van de belangrijkste momenten in zijn leven zoveel risico durft te nemen? En dat het zo fenomenaal uitpakt? Samenspel tussen intellect en instinct, stelt een van hedendaagse meest invloedrijke en veel geprezen Amerikaanse prekers Bishop T.D. Jakes. Oftewel, minutieuze voorbereiding en vervolgens op het moment zelf aanvoelen wanneer je ervan af moet wijken (Bron: The Tony Robbins Podcast afl. The Mic is Mightier than the Sword).

Klinkt mooi, maar ga er maar aanstaan: ten overstaan van de wereld besluiten een potje te gaan freestylen. Er zijn weinigen die een briljante alternatieve tekst paraat zouden hebben en nog minder die het risico zouden durven nemen. Maar King’s echte grootsheid ligt in het feit dat hij op zo’n zenuwslopend moment nog steeds zijn publiek aanvoelt. Dat zijn instinct nog “werkt”.

Breuk tussen spreker en publiek

Een menigte toespreken is stressvol, laat staan 250.000 man. Op zo’n moment zoeken we toch snel onze toevlucht in overlevingsstrategieën. We maken onszelf klein of blazen onszelf juist op, laten niets aan het toeval over en lezen de tekst (uit het hoofd) woord voor woord op, we gaan pleasen in de hoop in de gratie te raken bij het publiek of keren volledig in onszelf.

In extremo zorgt elk van dit soort overlevingsstrategieën voor een breuk tussen spreker en publiek. En als de band verbroken is, is het lastig voelen wat het publiek in dat moment nodig heeft.

Speak’s vijf Patronen

Door de jaren heen hebben we met Speak to Inspire gezien dat veel van dit soort overlevingsstrategieën zijn terug te voeren op (een mix van) vijf Patronen.

De Gever/nemer: een goede entertainer, die z’n publiek aanvoelt, maar veelal wat lager scoort op authenticiteit en soms op leiderschap.
De Perfectionist: bereidt alles tot in de puntjes voor, wat ten koste kan gaan van de verbinding en soms authenticiteit.
De Strijder: heeft weinig problemen de troepen vanaf het podium aan te vuren, maar is erg op zichzelf gericht en scoort daarmee lager op verbinding en soms op authenticiteit.
De Visionair: aan ideeën en vergezichten geen gebrek, maar niet altijd in verbinding met het publiek, sommigen kunnen ook op leiderschap wat lager scoren.
De Drager: zet de ander centraal, waardoor het publiek zich gezien voelt, tegelijkertijd kan de focus op het publiek ten koste gaan van leiderschap en soms van authenticiteit.

Voor voorbeelden, doe de quiz in het 3^de item van de nieuwsbrief of klik hier.

Hoe je in de spotlight dan toch het publiek kunt inspireren met jouw eigen speech, presentatie of droom? Door juist dat te doen, waar je overlevingsstrategie je voor wil behoeden. Afhankelijk van de strategie betekent dat meer “Leiderschap tonen” (ruimte innemen, staan voor je zaak), “Jezelf laten zien” (je kwetsbaar tonen en geen rol spelen) en/of “Verbinding aangaan” (voelen wat je zegt en contact maken met het publiek).

Meer weten? Neem dan contact op met Janneke (janneke@speaktoinspire.nl), ze vertelt je graag meer!

Wat kunnen we leren van de videoboodschap van Rutte?

Op 16 maart, tijdens de eerste Coronagolf, hield premier Rutte een speech vanuit het Torentje, om de strategie uit te leggen en maatregelen aan te kondigen. Een sterk, strak verhaal dat goed ontvangen werd.

Afgelopen maandag sprak Rutte weer vanuit het Torentje de bevolking toe, om de ernst van de situatie te benadrukken, en mensen hoop te geven. Een lastige klus, want het draagvlak is een stuk kleiner geworden. Mede door een lawaaidemonstratie op de achtergrond ging het mis, en werd het een valse start van de aankomende lockdown.

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

Het einde van het jaar nadert. Veel van ons willen hun medewerkers of dierbaren (digitaal) toespreken, om ze een realistische boodschap te brengen en een hart onder de riem te steken. Rutte slaagde daar slechts mondjesmaat in. Welke lessen kunnen we trekken uit het optreden van onze premier?

1. Zorg voor een originele locatie en laat niets aan het toeval over

Rutte koos expliciet voor Torentje, want de locatie is een belangrijk onderdeel van je boodschap. Kies je bijvoorbeeld voor kantoor als bindende factor, of juist je eigen huis om te laten weten: we zitten allemaal in hetzelfde schuitje? Let daarbij altijd op omgevingsgeluid; het lawaai van de oproerkraaiers leidde de luisteraar behoorlijk af. Zo’n situatie kun je voorkomen, ook door gebruik van een goede microfoon. En als er toch lawaai is, stel dan je speech uit.

2. Gebruik niet alleen cijfers, maar ook persoonlijke voorbeelden

Rutte zegt: ‘Inmiddels hebben ongeveer 30.000 mensen met corona in het ziekenhuis gelegen van wie 6000 op de intensive care. Van die 6000 was de groep jonger dan 50 jaar tweeënhalf keer groter dan de groep boven de 80.’ Teveel cijfers, te ingewikkeld. Hij had beter een paar treffende voorbeelden uit zijn directe omgeving kunnen vertellen. Dan had hij het ook persoonlijker en empathischer gemaakt.

3. Maak geen lijst van opsommingen, maar vertel een verhaal

Onze hersens zijn veel beter toegerust op het aanhoren van verhalen dan opsommingen. Rutte had een duidelijk betoog moeten houden: vanuit feiten en urgentie de keuze voor de maatregelen onderbouwen, en eindigen met een concrete stip aan de horizon. Goed gekozen beelden en details blijven beter hangen dan droge feiten. Nu was de speech deels verhalend, deels een opsomming van 7 punten. Dat is killing.

4. Bied een concreet perspectief

Het deel aan het einde waarin Rutte perspectief op de toekomst bood was, zeker verhoudingswijs, te dun. Hier had hij meer aandacht en tijd kunnen geven aan het positieve dat er vóór ons ligt, bijvoorbeeld over het hoe en wat van vaccinatie of dat we volgend jaar weer samen aan het kerstdiner zitten. Dat heeft een publiek nodig om met een goed gevoel achter te blijven.

5. Maak het niet te lang

De speech duurde bijna 20 minuten. Waar je wel respect voor moet hebben, was dat Rutte zijn hele speech stoïcijns gehouden heeft, maar dat maakt het juist met zo’n lang verhaal ook extra pijnlijk. Voor een landelijke videotoespraak moet je het niet veel langer maken dan 10 minuten, anders haakt de kijker af. Maak je eigen toespraak liever nog veel korter (3-5 minuten).

Speechen is topsport, dus moet je je tot in de puntjes voorbereiden en vanuit je kracht spreken. Mocht jij behoefte hebben aan ondersteuning voor jouw kerstboodschap of eindejaar speech, neem dan vooral contact met ons op.

De beste wensen allemaal!