Traditiegetrouw blikken we met kerst en nieuwjaar terug en vooruit. Trekken we lessen uit wat is geweest en stellen we doelen voor wat komen gaat. Maar hoe kom je tot die kerstwaardige speech? Hoe zorg je dat je verhaal niet alleen maar aardig is, maar mensen inspireert en ze iets wezenlijks meegeeft?

Maak je geen zorgen! Want je hoeft het wiel niet opnieuw uit te vinden, je hoeft er alleen een persoonlijke draai aan te geven. Al duizenden jaren spelen verhalenvertellers leentjebuur bij hun voorgangers. Van de Ilias tot Lord of the Rings, van Hamlet tot Dumb and Dumber; ze draaien allemaal om tijdloze thema’s. Die thema’s kun je gebruiken om van je speech een klassieker te maken.

Met thema’s zeg je meer

Thema’s zijn tijdloos en geven een verhaal een diepere betekenis. Ze plaatsen wat je zegt in een breder perspectief en roepen associaties op bij je publiek. Daardoor kun je met je verhaal meer zeggen dan wat je vertelt.

Neem een film als The Lion King. We kijken naar een klein leeuwtje dat zijn vader verliest, op de vlucht slaat, terugkomt, de confrontatie aangaat met zijn oom en als winnaar uit de bus komt. Maar we herkennen het gevecht met jezelf en je verleden, de zoektocht naar je kracht en potentieel, de strijd tussen goed en kwaad. De film ademt thema’s, zonder die expliciet te maken: rechtvaardigheid, volwassen worden, vriendschap.

De drie stappen

Voor je kerst of nieuwjaarspeech kun je hetzelfde principe toepassen. Volg deze drie stappen om je eigen klassieker te maken.

Stap 1: Bedenk welke boodschap je wil meegeven aan je publiek

Wat wil je meegeven aan je mensen? Vaak gaat het hier om een concrete oproep. Wat wil je dat ze gaan doen of laten? Bijvoorbeeld, communiceer meer met je collega’s in andere teams. Of: we gaan binnen één jaar volledig CO2 neutraal zijn.

Stap 2: Kies een breder thema dat past bij deze boodschap

Wat gebeurt er als de oproep wordt ingelost of juist niet? En wat kunnen redenen zijn waarom mensen wel of niet gaan meewerken? Door jezelf te bevragen wat er achter je boodschap schuilgaat, kun je achterhalen welke thema’s erbij horen. Zo kan communiceren met collega’s gaan over een breder thema: samenwerking. Of kan de wens om CO2 neutraal te worden gaan over verantwoordelijkheidsgevoel of kansen zien in uitdagingen.

De lijst met tijdloze thema’s is eindeloos. Wij sorteerden er drie om als voorbeeld te dienen, voorzien van bekende verhalen en films waarin ze duidelijk verwerkt zitten.

1. Nieuwsgierigheid

“Stay hungry, stay foolish”, zei Steve Jobs al. Door nieuwsgierig te zijn komen we uit onze “bubble”, krijgen we nieuwe inzichten en vinden we nieuwe wegen. Een thema dat goed kan aansluiten bij een boodschap over innovatie.

Verhalen over nieuwsgierigheid: Raiders of the Lost Arc, Into the Wilde, Alice in Wonderland

2. Doorzettingsvermogen

Wil je iets bereiken, is het essentieel dat je het bijltje er niet bij de eerste de beste tegenslag bij neer gooit. Na regen komt zonneschijn, is de belofte. Zeker omdat prestaties die tegen alle verwachtingen in zijn geleverd, vaak de meest heroïsche zijn. Een thema dat goed in tijden van reorganisatie dienst kan doen.

Verhalen over doorzettingsvermogen: Rocky, het Kruisingsverhaal, Life of Pi

3. Wedergeboorte

In de strijd tegen innerlijke demonen en externe obstakels komen we onszelf tegen. We leren van deze ervaringen en ze veranderen ons. We komen tot inkeer en passen ons aan de realiteit aan.

Een thema dat bijvoorbeeld past bij een boodschap over de lean werkmethode of “pivotting”.

Verhalen over wedergeboorte: Beauty and the Beast, A Christmas Carol, Superman

Heb je een thema gekozen, laat je inspireren door een verhaal dat daarbij past.

Dan is het tijd voor de laatste stap.

Stap 3: Vind een persoonlijk verhaal bij je thema

Hier maak je de vertaalslag van je thema naar een eigen verhaal. Die passende anekdote vind je zo:.

1. Zijn er verhalen die je vaker vertelt die je aan je thema kunt linken?

2. Of anders: wanneer kwam je tot een inzicht, deed je een verrassende ontdekking of beleefde je een heftige emotie (blij, boos, bang, bedroefd)?

3. Waarom is deze situatie blijven hangen? Wat maakt het voor jou belangrijk of memorabel?

4. Zijn er details waarmee je het verhaal levendig kunt maken en drama kunt geven?

5. En bedenk: je mag de ontknoping best wat aandikken of een beetje in de juiste richting draaien.

Nog even uitschrijven, de brug maken naar boodschap en je hebt geheid een klassieker van een speech in handen!

Download het invulstappenplan hier.

Ben je geïntrigeerd geraakt en wil je dat een van onze coaches je helpt bij de voorbereiding van jouw Kerst- of Nieuwjaarsspeechmeer, klik dan hier.