Presentatietraining en -coaching

Posts Tagged ‘presentatie tips’

Interactie in je presentatie: een must!

Ik start deze nieuwsbrief met een opzienbarend feit uit de congreswereld: sprekers die interactie toevoegen aan hun presentatie scoren een punt hoger in de congresevaluatie dan collega sprekers die dat niet doen.

Wetenschappers ontrafelden de reden. Tijdens bijeenkomsten heeft je publiek twee behoeften die om voorrang vechten: de “need for connection” en de “need to be heard”.

Interactie slaat deze twee vliegen in één klap.

Belangrijke vraag als je gaat spreken is dus: wat kun je doen om je presentatie interactief te maken, zodat je publiek zich gehoord voelt en onderling verbonden?

Graag deel ik drie tips:

Tip 1: De klassieker: de vraag met handopsteken

Deze gaat vaak mis! Sprekers stellen de zaal een vraag en krijgen “de lege blik”.

Reden: de zaal is nog niet gecodeerd op handopsteken en beantwoordt de vraag braaf in hun hoofd. Hoe doe je het dan wel? Gebruik deze 7 stappen.

  1. Zet een stap richting je publiek.
  2. Zeg: ik heb een vraag aan jullie, die je kunt beantwoorden door je hand op te steken
  3. Steek op dat moment zelf je rechterhand op
  4. Stel een voor de bijeenkomst (relevante) vraag: “Wie van jullie kwam er met de trein vandaag?”.
  5. Zeg vervolgens: “Handen graag” en steek daarbij ook je eigen hand weer op.
  6. Maak een inschatting van het percentage handen.
  7. Geef dat aantal terug aan de zaal.

Vergeet stap 7 niet! De zaal gaf jou iets, geef ze iets terug. Jij hebt immers het totaaloverzicht op de zaal wat zij niet hebben.

De toevoeging “relevant” bij stap 4 is ook een belangrijke. Je publiek houdt niet van flutvragen. En, ga altijd voor een formulering waarbij je de meeste handen krijgt.

Tip 2: De gesloten vraag

Congres publiek is de laatste jaren steeds mondiger geworden.

Wat ik als dagvoorzitter vaak zie gebeuren is het volgende. Een spreker stelt een vraag aan iemand in het publiek en de persoon die de vraag beantwoordt grijpt de microfoon, steekt van wal en meandert oeverloos door.

Op dat moment ben jij ongewild de regie kwijt.

Oplossing: kies voor de volgende slimme formulering.

Ik heb een vraag voor jullie: “In één woord: hoe is het voor jou om vandaag de dag bij de NS te werken?”

Vervolgens wijs je zelf willekeurig een paar mensen in het publiek aan.

Waardoor iedereen denkt: “Ojee, zo meteen wijst hij mij aan, wat gaat mijn reactie zijn?!” Zo blijft de hele zaal actief betrokken bij je verhaal, want met een mond vol tanden staan, wil niemand.

Deze slimme methode wordt ook veel in het onderwijs toegepast.

Tip 3: De Opdracht

De beste methode om de needs for connection and to be heard toe te passen is met De Opdracht. Op een bepaald moment in je presentatie laat je het publiek in tweetallen een vraag beantwoorden.

Voorbeeld: in je presentatie heb je 3 ideeën uit de doeken gedaan om treinreizen weer plezierig te maken. Je geeft je publiek vervolgens de opdracht om in tweetallen samen om zoek te gaan naar een 4e manier. Daarvoor krijgen ze bijvoorbeeld 1,5 minuut. Vanaf het podium monitor je de zaal en na 90 seconden bedank je ze en wandel je het publiek in. Je vraagt vervolgens: “Zou jij kort jullie idee kunnen uitleggen?” Dit herhaal je drie keer. Je bedankt je publiek uitvoerig voor hun inbreng.

Het is een win-win. Zelf doe je er bruikbare tips door op en je publiek heeft het gevoel onderdeel van toekomstige oplossingen te zijn. Onlangs vroeg een spreker zijn publiek om de ideeën op te schrijven en in een doos bij de uitgang te gooien. Op die manier vang je alle input.

Het nadeel van een blog is natuurlijk dat je geen directe interactie aan kunt gaan.

Maar mocht je zelf sprekende voorbeelden hebben of ideeën voor een interactie tijdens een presentatie? Leuk om via deze weg te connecten en van je te horen!

 

 

 

 

Hoe voorkom je de grootste presentatiefrustratie?

Overvolle, onbegrijpelijke slides, het is één van de grootste presentatie-ergernissen. Maar ook een frustratie die vergeten lijkt als we zelf gaan presenteren. Dan grijpen we graag naar PowerPoint en weten we onszelf te overtuigen dat al die informatie op 1 slide nu wel echt noodzakelijk is.

Raar is dit niet. Presenteren is spannend, we zetten daarom naarstig alle steun in die we kunnen krijgen. PowerPoint fungeert zo meer als spiekbrief en bliksemafleider voor de spreker dan als hulpmiddel voor het publiek. Met tegengesteld effect: het publiek raakt gefrustreerd of haakt af, wat de spreekstress alleen maar groter maakt.

Dat kan anders. Zonder PowerPoint volledig overboord te gooien. Want er zijn talloze voorbeelden waarin (een paar) slides je publiek kunnen helpen en je boodschap kunnen verstevigen.

Daarom hier 5 tips om een einde te maken aan de slide frustratie.

1. Definieer je doel

Presenteren gaat over kiezen: wat vertel je wel, en vooral, wat vertel je niet. Maar kiezen is ook eng, want op je keuzes kun je worden afgerekend. Daarom kiezen veel sprekers ervoor om alles te vertellen. Just in case. Spaghetti tegen de muur en kijken wat blijft plakken. En dat zie je terug in de slides: overvol met informatie.

Vraag je daarom af: wat wil ik met dit onderdeel van mijn presentatie bereiken? Wat moet blijven hangen? Kies één doel en onderstreep dat met je slide.

Kijk hier hoe Steve Jobs zijn presentatie-onderdelen onderstreept met beeld en korte teksten.

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

 

2. Complex? Maak twee versies

Veel sprekers reduceren zichzelf tot voice over van een informatiememorandum. Maar dan kun je net zo goed het slidedeck per mail sturen en jezelf en je toehoorders veel tijd, stress en frustratie besparen.

Wil je complexe materie overbrengen, maak dan twee PowerPoint versies. Eén uitgeklede versie, met alleen de allerbelangrijkste punten. Dit is de versie die je presenteert en heeft tot doel de urgentie kweken om die tweede versie, het volledige memorandum of adviesrapport, dat je na afloop nastuurt, te gaan bestuderen.

 

3. Begin er niet aan: oplezen (behalve als je James Veitch heet).

Je herkent het volgende beeld vast: een presentator die met zijn rug naar het publiek staat en de slide voorleest. Je publiek voelt zich al snel buiten spel gezet en haakt af. Bovendien: mensen kunnen sneller lezen dan jij kan praten. Dus als je wilt dat ze de slide lezen, geef ze dan gewoon even de tijd om het te lezen! Er zijn natuurlijk uitzonderingen: James Veitch leest tijdens zijn TED Talk letterlijk al zijn slides voor, maar hoe heerlijk is dit…!

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

4. Gebruik iconen in plaats van bullet points

Wat denk jij als je een slide ziet vol met bullets? Precies: dat kan wel eens saai worden en heel lang duren. Toch wil je als spreker soms informatie delen via een slide. Hoe los je dat dan op?

Gebruik iconen in plaats van bullets. Je helpt de mensen die visueel denken en je ondersteunt jouw gesproken boodschap met beeld. Tekst en beeld versterken elkaar. Denk aan de ommezwaai die Mark Rutte en Hugo de Jonge maakten halverwege 2021. Ineens werden de basisadviezen voor COVID visueel ondersteund.

Bron APN

5. Grafiek met mate

Grafieken, tabellen en diagrammen kunnen helpen om data te visualiseren in presentaties. Maar het effect wordt veelal tenietgedaan door 3 valkuilen:

  • Meerdere datavisualisaties op 1 slide: in 1 oogopslag moet je punt duidelijk zijn
  • Moeilijk te begrijpen en te lezen datavisualisaties: in 1 oogopslag moet je punt duidelijk zijn
  • Verkeerde schaal: in 1 oogopslag moet je punt duidelijk zijn

Wat goed werkt: teken de grafiek eerst op papier, dat is vaak eenvoudig en begrijpelijk, precies wat je nodig hebt.

Tim Urban moet dat ook hebben gedacht bij de voorbereiding van zijn TED Talk over procrastination (of hij had het maken van zijn slides te lang uitgesteld…):

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

Kortom, laten we slides maken die jou als spreker laten schitteren en het publiek helpen je verhaal te volgen en het belang ervan in te zien. En soms… kan dat betekenen dat je helemaal geen slides gebruikt bij het geven van een presentatie.

Hulp nodig bij een belangrijke presentatie of wil je leren hoe je alles uit een presentatie haalt? Neem contact op met Janneke:

Dit was de laatste nieuwsbrief voor de zomer. Eind augustus zijn we weer terug.

Tot die tijd: een hele mooie zomer gewenst, of als je er een slide aan zou wijden…

Speak’s Patronen Quiz

Een presentatie geven is stressvol. Wij leren onze klanten om te gaan met deze spanning en vanuit je kracht op het podium te staan. Daarbij ervaren ze welke overlevingsstrategieën (Patronen) ze onbewust inzetten, en hoe deze het contact met het publiek beïnvloeden. We leren ze hoe je met je patronen en zenuwen kunt omgaan, zodat je werkelijk verbinding maakt met jezelf en je toehoorders.

Speak’s vijf Patronen

Door de jaren heen hebben we met Speak to Inspire gezien dat veel van dit soort overlevingsstrategieën zijn terug te voeren op (een mix van) vijf Patronen.

  1. De Gever/nemer: een goede entertainer, die z’n publiek aanvoelt, maar veelal wat lager scoort op authenticiteit en soms op leiderschap.
  2. De Perfectionist: bereidt alles tot in de puntjes voor, wat ten koste kan gaan van de verbinding en soms authenticiteit.
  3. De Strijder: heeft weinig problemen de troepen vanaf het podium aan te vuren, maar is erg op zichzelf gericht en scoort daarmee lager op verbinding en soms op authenticiteit.
  4. De Visionair: aan ideeën en vergezichten geen gebrek, maar niet altijd in verbinding met het publiek, sommigen kunnen ook op leiderschap wat lager scoren.
  5. De Drager: zet de ander centraal, waardoor het publiek zich gezien voelt, tegelijkertijd kan de focus op het publiek ten koste gaan van leiderschap en soms van authenticiteit.

Patronen Quiz

Kun jij onderstaande sprekers matchen aan een van de 5 patronen? Of althans, matcht jouw kijk met die van ons (want laten we wel wezen, er is bij zoiets geen ultieme waarheid)?

Doe de test! En zie daarna onze matches helemaal onderaan.

 Jesse Klaver

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

Greta Thunberg

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

Jim Carrey

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

David Beckham

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

Alexandria Ocasio-Cortez

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

 

Onze matches:

De Drager: Jesse Klaver

De Gever/nemer: Jim Carrey

De Strijder: Alexandria Ocasio-Cortez

De Perfectionist: David Beckham

De Visionair: Greta Thunberg

Wat we kunnen leren van de beroemdste improvisatie aller tijden

Op 28 augustus 1963 speecht Martin Luther King jr. zich definitief de geschiedenisboeken in. Maar het had weinig gescheeld of zijn legendarische “I Have a Dream” toespraak was nooit uitgesproken.

Tell ‘m about the dream, Martin!

Na een mars door Washington verzamelen ruim 250.000 mensen zich op de National Mall, miljoenen kijken vanuit hun huiskamers mee. Als de laatste van tien sprekers is het aan dr. King om The March on Washington for Jobs and Freedom met een knaller af te sluiten. Weken had hij geschaafd aan zijn verhaal. Zoals hij elke speech minutieus voorbereidde. Vanaf de trappen van het Lincoln Memorial begint hij: “I am happy to join with you today in what will go down in history as the greatest demonstration for freedom in the history of our nation.”

Maar de speech pakt maar matig. Het vuur lijkt te missen. Er wordt geklapt, sporadisch gejuicht, maar de vlam wil niet in de pan. En King weet dat ook het laatste deel van zijn speech het verschil niet gaat maken. De verlossing komt na zo’n 11 minuten, als zangeres Mahalia Jackson hem toeroept: “Tell ‘m about the Dream, Martin!”. Vanaf dat moment begint King te improviseren. Uit het hoofd reciteert hij zijn Dream verhaal, een stuk dat hij eerder in preken had verwerkt. En ’the rest is history’.
(Bronnen o.a.: Cautionary Tales, afl. Martin Luther King Jr, the Jewelry Genius, and the Art of Public Speaking)

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

Intellect en instinct

Wat maakt dat King op één van de belangrijkste momenten in zijn leven zoveel risico durft te nemen? En dat het zo fenomenaal uitpakt? Samenspel tussen intellect en instinct, stelt een van hedendaagse meest invloedrijke en veel geprezen Amerikaanse prekers Bishop T.D. Jakes. Oftewel, minutieuze voorbereiding en vervolgens op het moment zelf aanvoelen wanneer je ervan af moet wijken (Bron: The Tony Robbins Podcast afl. The Mic is Mightier than the Sword).

Klinkt mooi, maar ga er maar aanstaan: ten overstaan van de wereld besluiten een potje te gaan freestylen. Er zijn weinigen die een briljante alternatieve tekst paraat zouden hebben en nog minder die het risico zouden durven nemen. Maar King’s echte grootsheid ligt in het feit dat hij op zo’n zenuwslopend moment nog steeds zijn publiek aanvoelt. Dat zijn instinct nog “werkt”.

Breuk tussen spreker en publiek

Een menigte toespreken is stressvol, laat staan 250.000 man. Op zo’n moment zoeken we toch snel onze toevlucht in overlevingsstrategieën. We maken onszelf klein of blazen onszelf juist op, laten niets aan het toeval over en lezen de tekst (uit het hoofd) woord voor woord op, we gaan pleasen in de hoop in de gratie te raken bij het publiek of keren volledig in onszelf.

In extremo zorgt elk van dit soort overlevingsstrategieën voor een breuk tussen spreker en publiek. En als de band verbroken is, is het lastig voelen wat het publiek in dat moment nodig heeft.

Speak’s vijf Patronen

Door de jaren heen hebben we met Speak to Inspire gezien dat veel van dit soort overlevingsstrategieën zijn terug te voeren op (een mix van) vijf Patronen.

  1. De Gever/nemer: een goede entertainer, die z’n publiek aanvoelt, maar veelal wat lager scoort op authenticiteit en soms op leiderschap.
  2. De Perfectionist: bereidt alles tot in de puntjes voor, wat ten koste kan gaan van de verbinding en soms authenticiteit.
  3. De Strijder: heeft weinig problemen de troepen vanaf het podium aan te vuren, maar is erg op zichzelf gericht en scoort daarmee lager op verbinding en soms op authenticiteit.
  4. De Visionair: aan ideeën en vergezichten geen gebrek, maar niet altijd in verbinding met het publiek, sommigen kunnen ook op leiderschap wat lager scoren.
  5. De Drager: zet de ander centraal, waardoor het publiek zich gezien voelt, tegelijkertijd kan de focus op het publiek ten koste gaan van leiderschap en soms van authenticiteit.

Voor voorbeelden, doe de quiz in het 3de item van de nieuwsbrief of klik hier.

Hoe je in de spotlight dan toch het publiek kunt inspireren met jouw eigen speech, presentatie of droom? Door juist dat te doen, waar je overlevingsstrategie je voor wil behoeden. Afhankelijk van de strategie betekent dat meer “Leiderschap tonen” (ruimte innemen, staan voor je zaak), “Jezelf laten zien” (je kwetsbaar tonen en geen rol spelen) en/of “Verbinding aangaan” (voelen wat je zegt en contact maken met het publiek).

Meer weten? Neem dan contact op met Janneke (janneke@speaktoinspire.nl), ze vertelt je graag meer!

Wat we van Verkiezingen tv kunnen leren: 3 tips voor online presenteren

Alsof je in een aflevering van Holland’s Got Talent bent beland. Zo voelt het vaak om in een Zoom of Teams sessie een presentatie te geven. Van tevoren gezonde wedstrijdspanning, de eerste twee minuten nog vol goede moed. Totdat de eerste toehoorder van videoscherm in een gekleurd bolletje met initialen verandert. One down… Vanaf dan kan het hard gaan. Voor je het weet zit je louter tegen jezelf en een rij gekleurde rondjes aan te praten. Geen idee of daarachter nog echte nog mensen schuilgaan.

Maar je moet door; anders dan bij een talentenjacht betekenen een paar moties van afhaken geen verlossing, deze gifbeker moet helemaal leeg.

Achter zo’n scherm transformeert publiek bijna automatisch in tv-kijker. We willen geëntertaind worden. En als het ons niet zint, niet boeit, verveelt, haken we af. Veranderen we in gekleurde bolletjes. Zappen we weg.

Hoe kun je de aandacht van die kijker vasthouden?

Laten we nou in de week van 3 november massaal marathonuren voor de buis hebben gedraaid. Hoe hielden ze ons aan de buis gekluisterd? Hier drie lessen die we kunnen trekken uit dit televisiespektakel.

1.     Geef je publiek waar het op zit te wachten

Zo ongeveer de hele wereld lag 2 weken geleden aan zijn voeten: Magic Wall Magician John King. CNN’s onnavolgbare chief national correspondent wist zijn publiek uren achtereen in zijn greep te houden. En dat kwam niet omdat hij elke paar minuten weer “breaking news” te melden had.

Zijn geheim? Alle informatie die wél binnendruppelde verbond hij direct aan die ene vraag: wie gaat er winnen? Daarmee wist hij zelfs de kleinste county interessant te maken; weer een klein stapje dichter bij het verlossende antwoord. En zo bleven we smachten naar elk brokje informatie dat the King op z’n scherm wist te toveren.

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

2.     Spreek met bezieling

De commerciëlen, de publieke, hij zat (en zit) elke avond overal. Wat maakt Michiel Vos zo’n graag geziene talkshow-gast? Tuurlijk, hij is de schoonzoon van… Maar het is toch vooral zijn volledige ziel en zaligheid die hij in zijn Amerika commentaar legt. Hij is verbonden met zijn onderwerp, dat voel je. En dat werkt aanstekelijk.

Hier een ouder fragment (zijn optredens deze november staan (nog) niet online):

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

3.     Maak het spannend met je stem

Het was the moment we had all been waiting for: Biden’s victory speech. En we stonden te juichen op de banken. Eindelijk weer eens een toespraak die niet bestond uit laaghartige twitterteksten. Daar was eigenlijk ook het meeste mee gezegd. Stilistisch geen parel, maar wat vooral opviel, was de monotone voordracht. Vijftien minuten lang dezelfde intonatie, op hetzelfde volume. Van een spreker verwachten we niet alleen een inspirerende toespraak, maar ook dat hij ons er doorheen loodst met zijn stem. Harris deed dat veel beter.

Maar goed, voor deze ene keer mocht het de pret niet drukken…

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

 

Leren hoe je deze en andere tips in praktijk brengt? Collega Maurits Koster geeft 10 december 2020 om 10 uur een GRATIS webinar ‘Online contact maken en je publiek geboeid houden’.

Voor meer informatie én om je direct aan de melden, klik op deze link!